![]() |
![]() |
![]() |
|
Reaktör Binası Açılış Töreni
|
TR-1 Araştırma Reaktörü (1961) | TR-2 Araştırma Reaktörü |
1959 yılında ülkemizin ilk nükleer tesisi olan 1 MW gücündeki TR-1 araştırma reaktörünün temeli atılmış, 12/08/1960 tarihli AEK toplantısının 4 numaralı kararıyla "atom reaktörü" projesinin ismi, bulunduğu yere ve verilen görevlere izafeten "Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi" olarak belirlenmiştir. 06/01/1962 tarihinde saat 19:14'te TR-1 araştırma reaktörü "kritik olmuş", 27/05/1962 tarihinde Cumhurbaşkanının katılımı ile resmi açılışı yapılarak Merkezin kuruluşu tamamlanmıştır.
1970'li yıllarda Türkiye'deki nükleer alandaki çalışmaların ve artan radyoizotop ihtiyacının karşılanması amacıyla aynı bina ve havuz içine daha yüksek güçlü ikinci bir reaktörün yapılmasına karar verilmiş ve TR-2 araştırma reaktörü 1984 yılında 5 MW gücünde tam kapasite hizmete alınmıştır. 1995 yılında reaktör binasının sismik değerlendirmesinin yapılması için reaktör çalışmaları düşük güce indirilmiştir. Reaktör düşük güçlerde test, analiz ve eğitim ihtiyaçlarına göre çalıştırılmaktadır.
TR-2 Araştırma Reaktörü 5 MW ısıl güçte, düşük zenginlikli Uranyum yakıtlar kullanılan, açık havuz tipi bir araştırma reaktörüdür. Nükleer teknolojinin yurt içinde gelişmesini sağlamak için temel araştırma ve geliştirme çalışmalarının yürütülmesi, tıp ve endüstri alanlarında kullanılan radyoizotopların üretimi ve üretim teknikleriyle ilgili araştırmaların yapılması, nükleer alanda çalışacak personelin yetiştirilmesi amacıyla 1982 yılında işletmeye alınmıştır.
TR-2 araştırma reaktörü ulusal ve uluslararası mevzuatlarda belirlenen koşullara uygun olarak işletilmektedir.
Nükleer araştırma ve hizmet amaçlı ülkenin en yüksek nötron akısı sağlayan tesisi durumundadır.
Reaktörde gerçekleştirilen faaliyetler genel olarak;
Tıpta ve endüstride kullanılan radyoizotopların üretimi,
Nötron aktivasyon analizleri için örnek ışınlamaları,
Termohidrolik ve nötronik hesapların deneysel uygulamaları ve nükleer teknolojiyle ilgili diğer araştırma faaliyetleri,
Reaktör işletici personeli, radyasyondan korunma personeli ve nükleerle ilgili konularda öğrenim gören üniversite öğrencilerinin eğitimleri,
Kamuoyunu bilgilendirme amaçlı olarak TR-2 reaktörünün çeşitli meslek ve öğrenci guruplarına tanıtımı ve gezdirilmesidir.
Günümüzde Türkiye’de bulunan nükleer tesislerden en kapsamlısı olarak TR-2, başlangıçtaki kuruluş hedefleri doğrultusunda öncelikle nükleer teknoloji alanında kazanılmış olan deneyim ve kabiliyetin sürdürülmesi, uluslararası düzeyde gelişmelerin takibi ve ilişkilerin güncel kalmasının sağlanması, dünyada ve ülkemizde değişen radyoizotop arz ve talebine uygun olarak bu konudaki araştırma, geliştirme ve üretim olanaklarının değerlendirilebilmesi ve nükleer sahada ihtiyaç duyulabilecek her türlü işbaşında eğitim için ihtiyaç durumunda faaliyete geçmek üzere hazır vaziyette tutulmaktadır.
TR-2 Araştırma Reaktörü deneysel çalışmaları
Reaktörde talep üzerine tıpta ve endüstride kullanılan radyoizotopların üretimi, nötron aktivasyon analizleri için örnek ışınlamaları, termal-hidrolik ve nötronik hesapların deneysel uygulamaları yapılabilmektedir. Ayrıca tesislerde çalışacak reaktör işletici personeli ve radyasyon korunma personelinin işbaşında eğitimleri ve ilgili konularda öğrenim gören üniversite öğrencilerinin staj eğitimleri verilebilmektedir.
![]() |
![]() |
Marmara ve Trakya Bölgelerinde radyasyon ve radyoaktif maddeler ile faaliyet gösteren sağlık merkezleri (radyoterapi, nükleer tıp, röntgen laboratuvarları vb.) ile endüstriyel kuruluşlarda lisansa esas radyasyon kontrol ve ölçüm faaliyetleri yürütülmektedir.
Ruhsata esas içme, kaplıca ve kaynak sularında toplam alfa/beta radyoaktivite ve trityum analizleri ve her türlü çevresel örnekte (hava, su, toprak, gıda, sediment, deniz kumu ve organizma) doğal ve yapay radyoizotopların tayinine yönelik radyoaktivite analizler yapılmaktadır. Laboratuvarlar akredite edilmiştir
Çevresel örneklerinde (hava, su, toprak, gıda, vb.) nükleer analitik yöntemler kullanılarak, toksik ve eser element analizler yapılmaktadır
Ülke genelinde kullanılmakta olan tüm tedavi ve korunma amaçlı dozimetrelerin ve radyasyon ölçer cihazların kalibrasyonları yapılmaktadır. Kalibrasyon yöntemleri akreditedir.
Radyasyon Ölçme Cihazları Geliştirme Projesi (RADGE)” kapsamında günümüz teknolojisine uygun, çeşitli boyut ve özelliklerde zaman içinde kazanılan deneyim ve bilgi birikimi ile dünyadaki benzerleri ile rekabet edebilecek düzeyde radyasyon ölçme ve izleme cihazları üretilmekte ve geliştirilmektedir. Üretilen cihazlar: Portatif Radyasyon Doz Hızı ve Doz Ölçerler, Radyasyon Alan Monitörleri, Sabit Radyasyon Ölçerler, Kişisel Elektronik Dozimetreler.
Endüstriyel Tahribatsız Muayene Testleri
6 metot ve 3 seviyede radyografi, ultrasonik, manyetik parçacık, sıvı penetrant, girdap akımları ve görsel muayene metotlarında eğitimler ve hizmetler verilmektedir. Görsel muayene hariç diğer 5 metot TÜRKAK tarafından akredite edilmiştir.
Radyoizotop ve Radyofarmasötiklerin Kalite Kontrolü
Soğuk kit ve radyofarmasötiklerin kimyasal, radyokimyasal, radyonüklidik ve biyolojik kalite kontrol testleri, nükleer tıp merkezlerinden gelen doz kalibratörlerinin kalite kontrolleri ve radyoizotop transfer hizmetleri verilmektedir.
Nükleer ve radyolojik kaza veya tehlike durumunda oluşabilecek radyasyon ve radyoaktif madde bulaşma tehlikesine karşı, halkın ve çevrenin korunması için radyasyon ölçümleri yapılmaktadır.
İyonlaştırıcı radyasyonların kromozomlara etkisinin sitogenetik yöntemlerle Disentrik Kromozom Aberasyon Analizi (CA) ve gerekli durumlarda Mikronukleus (MN) ve /veya Fluorescence In-situ Hybridisation (FISH-Flüoresan boyama) teknikleriyle değerlendirildiği laboratuvar ülkemizin ve bölgemizin tek laboratuvarıdır.