Gama Işınlama Tesisi

 Gama Işınlama Tesisi;  kutu tipi IV. Sınıf tesisidir ve 1993 yılında kurulmuştur.Tesiste, ışınlama kaynağı olarak Co-60 radyoizotopu kullanılmaktadır.

Radyasyonla ışınlama işleminin uygulandığı üç temel alan vardır.

• Tek kullanımlık tıbbi malzemelerin sterilizasyonu: Diğer yöntemlerle karşılaştırıldığında, tüm boşluklara ve kapalı ambalajlara tam girişkenlik sağlaması, kimyasal kalıntı bırakmaması ve işlem sonrası karantina süresi gerekmemesi gibi özellikleri nedeni ile üstünlüğü ve güvenilirliği tüm dünyada kanıtlanmış bir sterilizasyon yöntemidir.
• Gıda ışınlaması: Depolama sırasında filizlenme, çimlenme ve böceklenmenin önlenmesi, raf ömrünün uzatılması ve gıdalarda bulunan patojenik mikroorganizmaların azaltılması vb. amaçlar için tüm dünyada yaygın olarak kullanılan bir gıda muhafaza yöntemidir. Gıda ışınlaması ile ilgili usul ve esaslar “Gıda Işınlama Yönetmeliği” nde belirlenmiştir.                                                                                                                                                           
• Polimer modifikasyonu/çapraz bağ oluşumu: Çapraz bağ oluşumu, ışınlamayla polimer zincirleri arasında bir ağ yapısı oluşmasıdır. Zincirler arasında oluşan bu ağ yapısı sayesinde polimerik malzeme çok daha dayanıklı yapılara dönüşebilmektedir.

Işınlama işlemi sırasında ürünler radyasyon kaynağına temas etmezler. Yani radyasyon kaynağı ve ışınlanacak ürünler arasında mesafe vardır ve fiziksel engellerle birbirlerinden ayrıdırlar. Bununla birlikte kaynak yüzeyi ürün paketleri üzerine temas etse dahi kaynak yüzeyi üzerinde radyoaktif madde kalıntısı olmadığı için ışınlanan ürün üzerinde bir radyoaktif bulaşma olmaz. Bu nedenle ışınlama, ürün üzerinde kimyasal veya radyoaktif bulaşmaya neden olmaz ve bir kalıntı bırakmaz. Bunun yanı sıra radyasyon kaynağından yayılan gama ışınları ya da elektronlar ürünleri radyoaktif hale dönüştürmez. Sonuç olarak ışınlama işlemi sonucunda ışınlanan ürünler radyasyon yaymazlar.

Işınlanacak ürünler 45x45x90 cm boyutlarındaki ışınlama kutularına (maksimum 50 kg) yüklenirler. Bu nedenle ürün kutularının boyutlarının ışınlama kutularının boyutlarına uygun olması zorunludur. Ürünlerle doldurulmuş ışınlama kutuları ray üzerinde hareket eden taşıyıcı araba ile radyasyon kaynağının bulunduğu ışınlama odasına alınırlar. Işınlama kutuları, talep edilen doza göre, önceden belirlenmiş süreyle radyasyon kaynağı etrafında dolaştırılarak ürünlerin ışınlanması sağlanır. Ürünler, Co-60 radyoizotopundan yayılan gama ışınlarının enerjisinin ürünün içinden geçerken tümünün ya da bir kısmının soğurulması yoluyla ışınlanırlar. Yani ürünlerin aldığı radyasyon dozu (Gray=Joule/kg), ürünler tarafından soğurulan radyasyon enerjisinin miktarıdır ve dozimetre adı verilen malzemeler kullanılarak ölçülür. Dozimetreler ürünlerle birlik ışınlanırlar ve işlem sonrasında değerlendirilerek ürünün aldığı en yüksek ve en düşük doz değerleri bulunur. Böylece talep edilen dozun ürüne verildiği kanıtlanmış olur. Bu değerler ışınlama sertifikasında belirtilir.