Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu

Nükleer Enerji Araştırma Enstitüsü (NÜKEN), nükleer teknolojinin ve nükleer tekniklerin ülkemizde yaygın olarak kullanılabilmesi için gereken güven ortamını oluştururken, en gelişmiş cihazlarla donatılmış araştırma‐geliştirme altyapısı ve birikimli insan kaynağı ile hem bu teknolojinin edinilmesi ve ülkemizde geliştirilmesi için gereken faaliyetleri yürütmekte, hem de diğer kurum ve kuruluşlara öncülük etmekte ve yol göstermektedir.

NÜKEN'in en önemli stratejik hedeflerinden biri teknik altyapısını güçlendirilerek nükleer teknolojinin ülke yararına kullanılmasını sağlamaktır. Bu hedefe ulaşmak için, ülkemizin ihtiyacı olan ve uzmanlık gerektiren hizmet alanlarında önemli bir rol üstlenmektedir. İyonlaştırıcı Radyasyon Metrolojisi alanında Türkiye’nin de taraf olduğu Uluslararası Ağırlıklar ve Ölçümler Komitesi Karşılıklı Tanıma Düzenlemesi (CIPM MRA) kapsamında 2007 yılından bu yana ülkemizde Uluslararası Ağırlıklar ve Ölçüler Bürosu (BIPM), Avrupa Metroloji Enstitüleri Birliği (EURAMET) ve TUBİTAK Ulusal Metrolojisi Enstitüsü (TUBİTAK-UME) nezdinde atanmış kuruluş (Designated-Institute) olarak, ulusal ölçüm standartlarını oluşturmak, muhafaza etmek, oluşturulan ölçüm standartlarının uluslararası ölçüm standartlarına izlenebilirliğini temin etmek, diğer ülkelerin ulusal standartlarına denkliği sağlamak, Birincil Standart Dozimetri Laboratuvarları ile kullanıcı arasında köprü oluşturmak, ulusal düzeyde ulusal standartların değerlerini kalibrasyon yoluyla kullanıcı seviyesine aktarmak ve bu alanda diğer metrolojik faaliyetleri yürütmektedir. 

Bu kapsamda, ülkemizde nükleer enerji programının da başlatılmasıyla birlikte Nükleer Enerji Araştırma Enstitüsü’nü nükleer alanda ulusal referans merkeze dönüştürmek ve uluslararası platformda ülkemizin rekabet gücünü artırmak amacıyla mevcut tesis ve laboratuvar altyapısına ilaveten Ankara yerleşkesine İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarı kurulmuş ve ülkemizin hizmetine sunulmuştur.

2011-2017 yılları arasında Kalkınma Bakanlığı destekli yatırım projesi kapsamında kurulan İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarı’nın açılış töreni 23 Ağustos 2017 tarihinde gerçekleştirilmiş ve 2018 yılında kalibrasyon, test ve referans ışınlama faaliyetlerine başlamıştır.

NÜKEN Ankara Yerleşkesinde yer alan İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarı tarafından verilen hizmetler, Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından TS EN ISO/IEC 17025 standardına göre Akreditasyon Kapsamı (https://secure.turkak.org.tr/pdf/AB0244K.pdf?r=a083c0fd2a4949819a62a39d2a8b5a4a) tüm ölçme niceliklerini içerecek şekilde 15 Şubat 2022 tarihinde akredite edilmiştir. 

İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarı, 24 Mart 2020 tarihinde Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından oluşturulan İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarları ağına (IAEA/WHO SSDL Network) tam üye olmuştur. EURAMET İyonlaştırıcı Radyasyon Teknik Komitesi (EURAMET Technical Committe of Ionizing Radiation-TC-IR) çalışmalarında ülkemizi temsil etmektedir. Doğruluk ve hassasiyetin daha da artırılması ve iyonlaştırıcı radyasyonun çevre ve insan sağlığına etkilerinin azaltılmasına yönelik metrolojik çözümler üretilmesi amacıyla Avrupa Metroloji Enstitüleri Birliği (EURAMET) tarafından desteklenen Avrupa Metroloji Araştırma Programları (EMPIR) çerçevesinde büyük ölçekli ve çok katılımlı araştırma projelerinde de görev almaktadır. Düzenlenen sertifika ve raporların, CIPM Karşılıklı Tanıma Düzenlemesi (CIPM MRA)’ne imza atan ülke ve uluslararası kuruluşlar tarafından tanınması için, gerçekleştirilen Kalibrasyon ve Ölçüm Kabiliyeti (CMC) verilerinin BIPM (Uluslararası Ağırlıklar ve Ölçüler Bürosu) veri tabanında da yer almasına yönelik karşılaştırma çalışmaları devam etmektedir. İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarının Kalite Yönetim Sisteminin yeterliliği, EURAMET Kalite Teknik Komitesi (EURAMET-TC-Q) tarafından yıllık ve beş yıllık periyotlarla hazırlanan Kalite Yönetim Sistemi Değerlendirme Raporları doğrultusunda izlenmektedir. 

İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarı, sahip olduğu özellikler ve içeriği bakımından ülkemizde tek olma özelliğindedir ve sadece ülkemize hizmet etmekle kalmayacak bölge ülkelerine de hizmet verecektir. Yeni kurulan İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarı ile sağlık, endüstri ve araştırma sektörlerinde yapılmakta olan iyonlaştırıcı radyasyon ölçümlerinin doğru, izlenebilir ve karşılaştırılabilir olmasının temini ile iyonlaştırıcı radyasyon uygulamalardan en yüksek yararın elde edilmesi amaçlanmakta ve elde edilecek deneyim ve bilgi birikimi ile gelecekte iyonlaştırıcı radyasyon metrolojisi alanında ülke geneline birincil standart düzeyde hizmet vermek ve ülke olarak kendine yeter hale gelmek hedeflenmektedir.

İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarı, en güncel teknolojik özelliklere sahiptir ve en geniş enerji spektrumunda kalibrasyon ve referans ışınlama hizmeti verebilecek şekilde tasarlanmıştır. Bu kapsamda, teşhis ve tedaviye yönelik olarak radyoterapi, girişimsel radyoloji, tanısal radyoloji, mamografi, nükleer tıp gibi sağlık alanında kullanılan radyasyon ölçüm cihazları ve bu alanda kalite kontrol ölçümlerinde kullanılan cihazlar; endüstriyel uygulamalarda, nötron ölçümleri de dahil, araştırma amaçlı radyasyon uygulamalarında kullanılan tüm ölçüm cihazları ile izleme ve radyasyondan korunma amaçlı cihazların kalibrasyonları yapılabilmekte, referans ışınlama faaliyetleri yürütülmekte ve özellikle radyasyonun ölçülmesine veya zırhlanmasına yönelik Ar-Ge faaliyetleri için test çalışmaları yürütülmektedir.

İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarı 8 kalibrasyon sistemi şeklinde oluşturulmuştur.

Bu sistemlerde, radyasyon kaynağından çıkan fotonların ve/veya parçacıkların belirli bir mesafede oluşturdukları Hava Kerma, Ka, (birim kütle başına salınan kinetik enerji) miktarının belirlenmesi, buna bağlı olarak ortam dozu eşdeğeri H*(10), tüm vücut, göz merceği ve cilt için tanımlanan personel dozu eşdeğeri Hp(10), Hp(3), Hp(0.07) operasyonel niceliklerin belirlenmesi tüm radyasyon ölçümlerinin temelini oluşturmaktadır.

1. Gama Kalibrasyon Sistemi – Tedavi Düzeyi

Tedavi Düzeyi Gama Kalibrasyon Sistemi, yüksek enerjili gama kalibrasyon kaynağı içeren ve özellikle radyoterapi tedavi uygulamalarında kullanılan doz ölçerlerin kalibrasyonu için kullanılan sistemdir. Radyasyon kaynağı olarak yüksek aktiviteye sahip Co-60 kaynağı içeren radyoterapi tedavi ünitesi başlığı, çizgisel konumlama sistemi ve platformdan oluşmaktadır. Bu özelliği ile tedavi amaçlı uygulamalarda kullanılan tüm doz ölçerlerin kalibrasyonlarının yapılmasını sağlamaktadır.

Tedavi uygulamalarında, hastaya uygulanacak dozun belirlenmesinde Suda Absorblanan Doz, Dw, niceliği kullanılmaktadır. Vücut dokusunun büyük kısmının su olması nedeniyle, hastanın dokusu ile radyasyonun etkileşimine en iyi yaklaşım, doz ölçümünün su içerisinde gerçekleştirilmesidir. Hasarlı dokunun yok edilmesi için uygulanan doz değerlerinin çok yüksek olduğu, hatalı işlemler sonucunda geri dönülemez hasarların oluşabileceği bu alanda ölçüm hassasiyeti oldukça kritiktir. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, bu alanda çalışan araştırmacılarla birlikte tedavi uygulamalarına yönelik rehber dokümanlar yayımlamıştır. İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarı, sürekli yenilenen ve teknolojinin ilerlemesiyle birlikte geliştirilmesi gereken bu alanda, gama ve X-ışını kaynakları ile, rehber dokümanlarda belirtilen referans ölçüm alanlarını oluşturarak, radyoterapi merkezleri için ölçüm doğruluğu konusunda güvence kaynağı olmaktadır.

2. Gama Kalibrasyon Sistemi – Korunma Düzeyi

Korunma Düzeyi Gama Kalibrasyon Sistemi, farklı aktivitede 7 adet gama kalibrasyon kaynağı içeren ve özellikle radyasyondan korunma amacıyla kullanılan doz ölçerlerin kalibrasyonu için kullanılan sistemdir. Bu sistem,  farklı aktivitelerde 7 adet kaynak taşıyabilen bir kaynak sistemi, çizgisel konumlama sistemi ve platformdan oluşmaktadır. Cihazların kalibrasyonu, 3 adet Cs-137, 2 adet Co-60 ve 2 adet Am-241 kaynağından birinin seçilmesi, seçilen kaynak ile konumlama sistemi boyunca oluşturulan radyasyon alanının merkezine cihazın yerleştirilmesi ile gerçekleştirilmektedir. Farklı kaynak ve farklı aktivitelerin seçilmesi ve cihazın kaynağa olan uzaklığının platformun çizgisel konumlama sistemi üzerindeki hareketi ile değiştirilmesi sonucu hem farklı enerji değerlerinde, hem de farklı doz hızı değerlerinde kalibrasyon ve referans ışınlama işlemi yapılabilmektedir.

Korunma uygulamaları kapsamında, radyasyon dozlarının ölçümünde kullanılan taşınabilir el dedektörlerinin, elektronik ve pasif kişisel doz ölçer sistemler ile ortamdaki dozun ölçülmesinde kullanılan benzer cihazların kalibrasyonları yüksek hassasiyetle gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda, 2019 yılında son güncellemesi yayımlanan ISO 4037 seri standardı ile karakteristik özellikleri belirlenmiş, Cs-137 ve Co-60 kaynakları ile oluşturulan referans gama alanları ile X-ışını üreten sistemlerle oluşturulan standart X-ışını kalite serileri (N serisi) kullanılmaktadır. Bu özellikteki alanlar, radyasyon ölçer cihazların tip testleri, enerji ve açı bağımlılığı testleri ve kalibrasyonların yapılması için, uluslararası standartların gereklilikleri arasında yer almaktadır.

3. X-Işını Kalibrasyon Sistemleri (320 kV, 160 kV, Mamografi)

İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarında 3 adet X-ışını Kalibrasyon Sistemi bulunmaktadır. İki sistem için, tüp gerilimi biri maksimum 320 kV, diğeri 160 kV olan çift odaklı, hedef malzemesi tungsten, Berilyum (Be) iç filtreli X-ışını tüpü, önünde X-ışını sistemlerinde demet kalitesini sağlayacak yüksek saflıkta filtre setlerinin yerleştirildiği bir filtre tekerleği, çizgisel konumlama sistemi ve platformdan oluşmaktadır. Mamografi sistemi ise tüp gerilimi maksimum 100 kV olan çift odaklı, Be iç filtreli, birinin hedef malzemesi Molibden (Mo), diğerinin hedef malzemesi Rodyum (Rh) olan 2 adet X-ışını tüpü, önünde X-ışını sistemlerinde demet kalitesini sağlayacak yüksek saflıkta filtre setlerinin yerleştirildiği bir filtre tekerleği, çizgisel konumlama sistemi ve platformdan oluşmaktadır. Mamografi sistemindeki 2 adet X-ışını tüpünün sadece anot malzemeleri farklıdır. Bu değişiklikle mamografi uygulamaları için uluslararası standartlarda yer alan referans X-ışını enerji spektrumları elde edilmektedir. Her geçen gün gelişen görüntüleme tekniklerinde kullanılan farklı anot malzemelerine bir yenisinin yakın gelecekte eklenebileceği de öngörülerek, bu sistem üçüncü bir X-ışını tüpü yerleştirilebilecek şekilde tasarımlanmıştır.

Teşhis ve Mamografi uygulamaları, özellikle sağlık sektörüne yönelik hizmet koludur. Çoğunlukla hastanelerin radyoloji bölümlerinde, teşhis amaçlı tetkiklerde kullanılan röntgen, bilgisayarlı tomografi, skopi, kemik densitometre, mamografi cihazları farklı özelliklerde X-ışını yayan cihazlardır. Bu cihazların yaydığı farklı radyasyon alanlarının ölçülebilmesi için kullanılan dedektörlerin, uygulama alanına uygun X-ışını kaliteleri ile kalibrasyonlarının yapılması gerekmektedir. Bu alanların özellikleri yine uluslararası standartlarla belirlenmiştir. TS EN 61267 standardında, tüp çıkışındaki ölçümler, hasta dozu ölçümleri, görüntü kalitesinin temini için kullanılan RQR, RQA, bilgisayarlı tomografi cihazlarına özgü RQT, mamografi uygulamalarına yönelik RQR-M, RQA-M, RRV, MRV gibi standart kalite serileri belirlenmiştir. İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarında bu seriler kullanılarak sağlık uygulamaları için referans ölçümler sağlanmaktadır.

4. Beta Kalibrasyon Sistemi 

Beta Kalibrasyon Sistemi, Sr 90/Y-90, Kr-85 ve Pm-147 olmak üzere üç farklı beta kaynağı içermektedir.

Beta uygulamaları adından da anlaşılacağı gibi, beta parçacığı kaynaklı radyasyon dozunun ölçülmesine yönelik uygulamaları kapsamaktadır. Açık kaynakların kullanıldığı tüm uygulama alanlarında bulaş (kontaminasyon) riski bulunmaktadır. Bu tip durumlarda bulaşın tespiti ve bertaraf süresince yapılacak ölçümlerde, kaynağın tipine göre alanın beta radyasyonu için izlenmesi gerekmektedir. Ayrıca, bu alanlarda çalışan personel için beta kaynaklı doz maruziyetinin de belirlenmesinde, göz merceği ve cilt için etkinin tespit edilmesi için yapılacak ölçümlere temel teşkil etmek üzere, İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarında farklı beta kaynakları ile standartlara göre referans kalibrasyon alanları oluşturulmuştur.

5. Nötron Kalibrasyon Sistemi 

Nötron Kalibrasyon Sistemi, ülkemizde ve bölgemizde nötron uygulamalarına yönelik kalibrasyonlar için kurulan ilk ve tek sistem olma özelliğini taşımaktadır. Bu anlamda özellikle nükleer enerji santrallerinin de kurulmaya başlandığı bu dönemde ülkemizde önemli bir boşluğu doldurmakta, nötron radyasyonu ile ilişkili tüm çalışmalarda ihtiyaç duyulan referans laboratuvar ihtiyacını karşılamaktadır.

Nötron Kalibrasyon Sistemi, 7 farklı kaynak taşıyabilen kaynak sistemi ve kaynak etrafında birbirine dik yerleştirilmiş dört adet çizgisel konumlama sistemi ve dört adet platformdan oluşan sistemdir. Kaynak yuvasına farklı özelliklerde nötron ve gama kaynakları yerleştirilerek istenilen kalibrasyon ışınlamalarının yapılması sağlanmaktadır. Buna ek olarak, kaynağın etrafına yerleştirilen ağır su küresi ile nötron enerjileri kontrol edilmekte ve istenilen nötron enerji spektrumu elde edilebilmektedir. Mevcut durumda saniyede 10⁷ nötron akısına sahip Am-241/Be nötron kaynağı içermektedir. İlerleyen dönemlerde, farklı akılara sahip Cf-252 nötron kaynakları da eklenerek, nötron alanında ihtiyaç duyulan tüm nötron akısı özelliklerine sahip olunması amaçlanmaktadır. Farklı nötron kaynaklarını içerebilecek şekilde tasarlanan sistem ile mevcut uygulamalara yönelik altyapı sağlanmış, olası yeni ihtiyaçlar durumunda da genişlemeye uygun kapasite hazırlanmıştır. Sistem uluslararası standartlara uygun olarak, endüstriyel uygulamalarda, sağlık alanında ve araştırma çalışmalarında ihtiyaç duyulan ölçümleri gerçekleştirmektedir.

6. Panoramik Işınlama Sistemi

Panoramik ışınlama sistemi, Cs-137 kaynağı ve bu kaynak etrafına ışınlama ve ölçüm için yerleştirilecek cihazların konulacağı dairesel bir ışınlama tablasından oluşmaktadır. Bu sistemin kullanım amacı, aynı doz değerinde ışınlanması gereken çok sayıda cihaz ve malzeme olduğunda tümünün aynı anda ışınlanabilmesini sağlamaktır. Sistemin merkezinde bulunan kaynaktan her yöne radyasyon yayılmakta ve tabla üzerinde merkeze olan uzaklık ve ışınlama süresi kontrol edilerek cihaz ve malzemeler istenilen doz değerine maruz bırakılmaktadır. Ayrıca sistemin bulunduğu oda içerisinde faklı noktalar kullanılarak, isteğe bağlı ışınlamaların yapılmasına da olanak sağlanabilmektedir.

ULUSLARARASI PROJELER:

EURAMET EMPIR 17RPT01

DOSErace Research Capabilities for Radiation Protection Dosimeters Project

Radyasyondan Korunma Dozimetreleri için Araştırma Kapasiteleri Projesi

EMPIR 17RPT01 kodlu projenin amacı, kalibrasyon laboratuvarlarında yürütülen korunma düzeyi faaliyetlerde uygulanan standart metotların geliştirilmesi, ICRP tarafından revize edilen özellikle göz dozimetresi başta olmak üzere korunma niceliklerinde standart ölçüm cihazlarının araştırılması, belirsizliklerin % 5 değerinin altına indirilebilmesi için daha hassas ölçüm koşullarının hazırlanması ve uluslararası uyumun sağlanmasıdır. Bu amaca yönelik olarak, birincil standart laboratuvarlar da dahil olmak üzere, 13 ülkede izlenebilirlik zincirinde yer alan laboratuvarların kapasitelerinin incelenmesi, iyileştirmelerin geliştirilmesi ve tüm laboratuvarların aynı yöntemleri uygulayarak harmonizasyonun sağlanması öngörülmektedir. Ayrıca, eğitim toplantıları, çalıştaylar ve karşılıklı laboratuvar ziyaretleri gibi yöntemler ile bilgi paylaşımı amaçlanmaktadır. Projenin diğer bir hedefi de yeni kurulan İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarlarının ihtiyacı olan uluslararası karşılaştırma çalışmaları yaparak, bu laboratuvarların BIPM tarafından oluşturulan ve laboratuvarların kapasitelerini, izlenebilirliklerini ve tanınırlıklarını belgeleyen referans nitelikteki CMC veri tabanına giriş yapmalarını sağlamaktır.

Yukarıda belirtilen amaçlar doğrultusunda İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarının bu projede yer alması önemli avantajlar sağlamıştır. İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarının kapasitesinin tam anlamıyla kullanılabilmesi, değişen uluslararası standartlara göre güncel yöntemlerin en baştan uygulanabilmesi açısından proje süresince elde edilen bilgi ve tecrübeler, İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarı faaliyetlerinin Avrupa ülkeleri ile harmonizasyonu açısından çok önemli olmuştur. Proje sayesinde ülkemizde iyonlaştırıcı radyasyon metrolojisi alanındaki gelişmelerin tanıtımı ve uluslararası tanınırlığı da sağlanmıştır. En önemlisi, tüm dünya tarafından kalibrasyon ve ölçüm kapasitelerinin tanınır olması anlamına gelen BIPM CMC veri tabanında yer almak için zorunlu olan uluslararası karşılaştırma çalışmaları çok sık düzenlenmemektedir. Bu proje kapsamında, BIPM tarafından EURAMET.RI(I)-S18 destekleyici karşılaştırma (supplementary comparison) çalışması düzenlenmesi onaylanmış, İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarı da bu karşılaştırma çalışmasına dahil olmuştur. Proje kapsamındaki karşılaştırma çalışması tamamlanmıştır. CMC veri girişine yönelik nihai prosedürler tamamladıktan sonra, ülkemizin dozimetrik metroloji alanındaki ilk verileri BIPM CMC veri tabanında yayınlanacaktır.

Enstitümüzde hızlandırıcılarla ilgili Ar-Ge çalışmaları “1-5 MeV RF Kovuklu Proton Hızlandırıcısı Yapımı” ve “RFQ Proton Hızlandırıcı Kovuğunun Yenilenmesi” başlıklı projeler kapsamında sürdürülmüştür.

Yüksek enerjilerde çalışan bir proton hızlandırıcısı yapmak için bazı kademeleri geçmek gerekmektedir. Protonlar istenilen enerjiye bir anda çıkarılamazlar, kademeli olarak hızlandırılmalıdır. Böyle bir hızlandırıcının ilk kademesi ise bir RFQ (Radio Frequency Quadrupole) hızlandırıcısıdır. Laboratuvarımızda yürütülen projeler ile bir RFQ proton hızlandırıcısı tasarlanıp yerli imkanlarla üretilmiştir. Bu kapsamda üretilen hızlandırıcı ve bileşenleri,  ülkemizde ilk kez tasarlanıp imal edilmiştir. Bu hızlandırıcıdan dünyada ülkemiz dahil olmak üzere 12 ülkede toplam 38 adet bulunmaktadır.

Hızlandırıcı gövdesi için özel bakır malzeme kullanılmış ve bilgisayar kontrollü tezgahta işlenerek imal edilmiştir. İmal edilen hızlandırıcı, dört adet kanadın birleştirilmesiyle oluşturulmuş ve yüksek vakum seviyelerinde çalıştırılmaktadır.

Tasarlanıp imal edilen hızlandırıcı, 20 keV başlangıç enerjili protonları hedeflenen 1,3 MeV enerjisine kadar yükseltmektedir.

Radyo Frekans Kovuk
RF Güç Kaynağı ve 3 Kapılı RF Dolaştırıcı
RF Kovuklu Proton Hızlandırıcısının Genel Görüntüsü

Sitoloji Laboratuvarı: Bitki somatik hücrelerinde mitoz ve çiçek tozu hücrelerinde de mayoz analizlerinin yapılarak, radyasyonun kromozom morfolojileri üzerindeki etkilerinin incelendiği ve radyasyon zararının tespitinin yapıldığı bir laboratuvardır.

Bitki Doku Kültürü Laboratuvarı: Islah çalışmalarında; ıslah sürenin kısaltılması, maliyetin düşürülmesi ve ortaya çıkan genetik ve biyolojik engellerin aşılmasını sağlamak amacıyla doku kültürü tekniklerinin uygulandığı bir laboratuvardır. Anter kültürü yoluyla haploidi (DH), meristem, sürgün ucu ve embriyo kurtarma gibi farklı mikro çoğaltım yöntemleri kullanılarak, mutantlarda hastalık ve tuzluluğa dayanıklılık üzerinde çalışmalar yürütülmektedir.

Mutant Gen Moleküler Karakterizasyon Laboratuvarı: Mutant bitkilerde DNA düzeyinde meydana gelen bozulmaları, farklı marker sistemleri (RFLP, AFLP, SNP, SSRs ve COS II gibi) kullanılarak belirlendiği bir laboratuvardır. Bu laboratuvarda bu amaçla DNA ekstraksiyonu, farklı PCR uygulamaları, dizi analizleri (TILLING ve sequencer sistemleri kullanarak), kesici enzim uygulamaları ve haritalama çalışmaları yapılmaktadır.

Mutant Bitki Kalite Analiz Laboratuvarı: Nuclear Magnetic Resonance (NMR) cihazının bulunduğu laboratuvarda mutant bitki örneklerinin ham yağ analizleri yapılmaktadır.

İklimlendirme Hücresi: 

Bitki ıslahı çalışmalarının yürütüldüğü 2500 m²’lik topraksız tarım yapılan, otomasyon işletim sistemi ile işletilen, 8 üretim kabininden oluşan üretim serasında AR-GE çalışmaları kapsamında mutasyon ıslahı çalışması yapılan domates, buğday, arpa, kasımpatı gibi türlerde çalışmalar sürdürülmektedir.

Nükleer Enerji Enstitüsü İstanbul Yerleşkesindeki laboratuvarımızda hızlandırıcılarımız 150 kV ve 400 kV (Sames J15 ve Sames KS 400) hızlandırıcı gerilimine sahip olup düşük enerjili iyon hızlandırıcıları sınıfında Ar-Ge projelerinde hizmet vermektedir. Yüksek gerilim ünitesi olarak yerli olarak tasarlanan ve üretilen Van de Graaff tipi yüksek gerilim jeneratörü kullanılmaktadır.
Hızlandırıcılar ile hafif çekirdek proton reaksiyonları yanısıra, dötöryum trityum (D-T) ve dötöryum-dötöryum (D-D) reaksiyonu sonucu oluşan 14,1 MeV ve 2.5 MeV lik hızlı nötron ışınlama çalışmalarında da kullanılabilmektedir

Laboratuvar Olanakları
• SAMES KS-400 düşük enerjili iyon hızlandırıcısı (400kV)
• SAMES J-15 düşük enerjili iyon hızlandırıcısı (150 kV)
• İnce film kaplama cihazı
• Yüksek Vakum Cihazları (mekanik pompa, difüzyon pompaları, turbo moleküler pompa, vakum ölçüm cihazları)
• Mekanik Atölye
• Yüksek çözünürlüklü gama spektrometresi (HpGe dedektör + Canberra Series 80 MCA)
• Yüksek Çözünürlüklü gama spektrometresi (GMX –Dedektör + Ortec 919 MCB Buffer)
• Alfa spektrometreleri (Yüzey engelli dedektörler ve Canberra Series 80 MCA)
• NaI sintilasyon gama spektrometresi
• Çeşitli nötron-gama ayırıcı elektronik NIM modülleri