3 Radyasyon
Dozu
Doz, herhangi
bir maddenin belli bir zaman içerisinde kullanılan veya tüketilen
miktarı demektir. Radyasyon dozu ise hedef kütle tarafından, belli
bir sürede, soğurulan veya alınan radyasyon miktarıdır. Bütün
zararlı maddeler, genellikle, vücutta birtakım biyolojik hasarlara
neden olurlar. Bu hasarların büyüklüğü ise o maddenin cinsinin
yanısıra, vücuda alınış şekli, süresi ve miktarına bağlı olarak
değişir. Örneğin, günlük yaşantısında belli bir miktarda alkol
tüketen bir kişiyi düşünelim. Günde bir bardak alkol alan bu kişi
ile bir şişe alkol tüketen aynı kişide, vücutta oluşacak zararlar
farklı olacaktır. Yine aynı şekilde, bu miktarın tüketim hızı
yani ne kadar zamanda tüketildiği de zararın büyüklüğünü belirleyici
bir etkendir. Tüketim hızı arttıkça meydana gelecek zarar da buna
paralel olarak büyüyecektir. Bunların yanısıra, yaşam boyunca
tüketilen toplam miktar da oluşabilecek zararı belirleyen önemli
bir unsur olacaktır. Gerekli önlemler alınmadığı takdirde, belli
bir sürede belli bir miktarın (kabul edilebilir sınırların) üzerinde
radyasyon enerjisi soğuran yani radyasyon dozu alan canlılarda
da bazı zararlı etkilerin meydana gelmesi kaçınılmazdır. Bu etkinin
büyüklüğü ise ancak yukarıdaki örnekte de anlatıldığı gibi, radyasyon
çeşidi, soğuruluş hızı ve soğurulan radyasyonun miktarı bilindiği
zaman mümkündür. Bütün bu faktörler bilindiğinde radyasyonun insan
sağlığı veya diğer canlı ve cansız varlıklar üzerinde bırakacağı
etki kolayca belirlenebilir.