Camlaştırılmış Yüksek Seviyeli Atık
Depolama Tesisi
Yüksek Seviyeli Atık Taşıma
ve Depolama Kabı
Nükleer enerji üretiminde
kullanılan yakıtlar yüksek radyoaktiviteye sahip uzun yarı
ömürlü izotoplar içermektedir. Kullanılmış yakıtlar, ya yeniden
işlenerek içindeki tekrar yanabilecek uranyum ve plutonyum
alınır ve kalan kısım yüksek aktiviteye sahip olduğundan camlaştırılarak
depolanır ya da herhangi bir işlem yapılmaksızın depolanır.
Tekrar kullanılmamasına karar verilen kullanılmış yakıtlar
ve camlaştırılmış atıklar uzun yarı ömürlü ve yüksek radyoaktiviteye
sahip olduklarından nihai olarak depolanmalıdır Nihai depolama
için sızdırmaz ve aşınmaya karşı dirençli özel çelik kaplar
içine konulan kullanılmış yakıtlar geçici yer üstü ve yer
altı depolarında muhafaza edilmektedir. Ancak son depolama
için gelecekte jeolojik oluşumlarda (yer altı) depolama teknolojisi
kullanılacaktır. Yer altı depolama ile atığın, yerin yaklaşık
600-1000 m altında yer altı sularının bulunmadığı ve deprem
riski olmayan kayalık bölgelere gömülmesi planlanmaktadır.
Kullanılmış yakıtın yeniden işlenerek içindeki uranyum ve
plütonyumun alınmasından sonra arta kalan yüksek seviyeli
atıklar ise camlaştırılarak depolanmaktadır. Atıkların camlaştırılmasının
nedeni camın suda çözünmesinin hemen hemen olanaksız olmasıdır.
Böylece yer altı depolaması sırasında olabilecek bir suyla
temas sonucunda atığın suya karışma ihtimali çok azaltılmış
olmaktadır. Kaldı ki camlaştırılmış atık değişik katmanlardan
oluşan özel bir kabın içinde bulunmaktadır.
Ayrıca, gelecekte kullanılmış
yakıtta bulunan uzun yarı ömürlü izotopların kısa yarı ömürlü
izotoplara dönüştürülmesi için "hızlandırıcı güdümlü
reaktör" sistemlerinin kullanılması yöntemleri de araştırılmaktadır.
Yeraltı jeolojik (nihai)
depolama konusunda ABD'de ve Finlandiya'da önemli gelişmeler
bulunmaktadır:
